اطلاعات کلی
کشور : ایران
استان:قزوین
شهرستان :بوئینزهرا
بخش:مرکزی
نام(های) قدیمی :بلوک زهرا
جمعیت: 48 هزار نفر [طبق آخرین سرشماری تا سال 1391]
زبان گفتاری : ترکی – فارسی
مذهب:اسلام، شیعه
بوئینزهرا شهری است در بخش مرکزی شهرستان بویینزهرا استان قزوین ایران.
شهرستان بوئینزهرا یکی از شهرستانهای استان قزوین ایران است. مرکز این شهرستان، شهر بوئینزهرا است و دارای شش بخش مرکزی، آبگرم، آوج، دشتابی، رامند و شال و نیزچهارده دهستان و ۳۲۰ آبادی دارای سکنهاست. جمعیت این شهرستان برابر با ۱۵۵٬۸۸۹ نفر (تا تاریخ 1390) بوده است. استان قزوین تقریباً زلزلهخیزترین استان کشوراست و شهرستان بوئین زهرا نیز لرزهخیزترین شهرستان آن[نیازمند منبع]. در سال ۱۳۴۱، زلزلهای در آن رخ داد و ۲۰٬۰۰۰ نفر جان باختند و بسیاری از آثار باستانی بویین زهرا فرو ریخت. از آثار باقی مانده این منطقه می توان به کاروان سرا های دوره صفویه و برج های خرقان اشاره کرد.
این شهرستان با وسعتی حدود ۵۹۸۸ کیلومتر مربع از شمال به شهر قزوین واز جنوب به استان مرکزی و همدان و از شرق به استان تهران و از غرب با شهرستان تاکستان هم مرز است. شهرستان بوئین زهرادر درجه اول از نظر پسته و سپس گردو و انگور کشت خوبی دارد. در این شهرستان پیاز و پنبه نیز کشت میشود. البته با توجه به آب و هوای بسیار مساعد بوئین زهرا برای کشت پسته ظرف چند سال گذشته سرمایه گذاریهای بسیار عمدهای توسط بخش خصوصی برای توسعه اراضی زیر کشت پسته در این شهرستان صورت گرفتهاست. شهر بوئین زهرا در محل تلاقی راههای قزوین به ساوه و کرج به همدان قرار دارد.
در شهرستان بوئین زهرا ایل شاهسوند نیز زندگی میکنند.
از آثارموجود درتپه های باستانی شهرستان بویین زهرا؛ پیشینه ای حدود 9000 سال برای این منطقه برآورد می شود که از قدیمی ترین مناطق ایران و جهان به شمار می آید. شغل اصلی مردم بویین زهرا کشاورزی است و به طور کلی آب و هوای آن معتدل خشک است. هوای مرکز شهرستان، تابستان ها گرم و خشک و زمستان ها سرد است.
مشخصات جغرافیایی
جهت مشاهده در اندازه اصلی تصویر را ذخیره نمایید.
شهرستان بویین زهرا از نظر جغرافیایی در ۵۰ درجه و ۴ دقیقه درازای خاوری و ۳۵ درجه و ۴۶ دقیقه پهنای شمالی و در ارتفاع ۱۲۱۰ متری از سطح دریا قرار دارد. آب و هوای این منطقه؛ معتدل مایل به گرم وخشک است. بویین زهرا در سالهای گذشته بخشی از استان زنجان محسوب میشد، اما هم زمان با استان شدن قزوین، یکی از شهرستانهای این استان به شمار آمد. این شهرستان که در جنوب خاوری استان قزوین قرار دارد، در پی زمین لرزه شدید شهریور ماه ۱۳۴۱ – برابر با سپتامبر ۱۹۶۲ – به سختی آسیب دید، اما با تلاش پی گیر و مستمر مردم و دولت، به سرعت بازسازی شد. غالب بناها و ساختمانهای امروزی بویین زهرا بعد از زمین لرزه مزبور ساخته شدهاست. مسیرهای دست رسی به شهرستان بویین زهرا مناسب هستند و راه اصلی زنجان- قزوین از ۸ کیلومتری این شهرستان عبور میکند که از مهم ترین راههای آنها است. راههای ارتباطی بویین زهرا به شهرستانهای اطراف از نوع جادههای اصلی و آسفالتهاست به این ترتیب دست رسی این شهرستان به تهران، ساوه، قزوین و تاکستان به سهولت مقدور و میسر است. طبق سرشماری سال ۱۳۷۵ شهرستان بویین زهرا ۱۰۹۷۰۷ نفر جمعیت داشتهاست.
مکان های دیدنی و تاریخی
بسیاری از آثار و مکان های قدیمی و تاریخی شهرستان بویین زهرا در زلزله دهه چهل تخریب شد ولی مهم ترین آن ها را کاروان سراها, تپه های تاریخی, و برج های دوگانه خرقان تشکیل می دهد.
صنایع و معادن
صنایع شهرستان بویین زهرا در دو دسته صنایع دستی و سنتی و صنایع ماشینی قابل بررسی است. صنایع دستی این شهرستان شامل: قالی بافی و گلیم بافی در شهرها و روستاهای منطقه است و صنایع ماشینی نیز محدود به کارخانه های موجود در زمینه مواد غذایی و … است.
کشاورزی و دام داری
شغل اصلی مردم بویین زهرا کشاورزی است و عمده محصولات آن ها شامل غلات، بنشن، انگور و پنبه می باشد. از عمده ترین محصولات شهرستان است. دام داری نیز در کنار کشاورزی در این منطقه صورت می گیرد. دام داری های منطقه بویین زهرا بیش تر به صورت سنتی هستند و به تازه گی برخی واحد های صنعتی دام داری در این ناحیه افتتاح شده است.
وجه تسمیه و پیشینه تاریخی
برخی کلمه زهرا را تبدیل شده واژه «زرا» از «زر» به معنی مقدس دانسته و بویین را ترکیبی از «بو» و «یین» به معنی «چشمه» و «خدا» می دانند که روی هم «چشمه خدای مقدس» می شود که آن را متعلق به الهه آناهیتا – فرشته پاکی و آب های روان – می دانستند. در این منطقه معبدی به نام ناهید بوده که بعدها به «خاتون»، «بی بی»، «دختر» و … تغییر نام داده است. در کتاب «التدوین» آمده که منظور از «زهرا» دختر «روی» صاحب ری است که بقعه ای را به دخترش بخشید و او هم در آن جا بنایی کرد. «خرابه قلا» یا «قلعه خرابه» و تپه عظیم «برموده» در شمال ابراهیم آباد، حاکی از تمدنی کهن در این منطقه است. دشت قزوین، «دشتابی»، «رامند» و بویین زهرا – که درجنوب استان قزوین واقع شده است- تمدنی بسیار کهن دارند. درلا به لای صدها تپه باستانی این منطقه، می توان تمدن بزرگ و دیرینه ای به طول بیش از 9000 سال را مشاهده کرد. آثار کشف شده از جنس طلا، برنز و سفال، با نقوش شطرنجی و نقاشی حیوانات با رنگ های قهوه ای تیره، اخرایی و مایل به سبز – از حیث تنوع و تناسب در شکل و رنگ آمیزی – جزو نمونه های ارزنده سفال پیش ازتاریخ این ناحیه است.
اداره ثبت احوال شهرستان بوئین زهرا
اداره ثبت احوال شهرستان بوئین زهرا درسال 1368 هجری شمسی تاسیس وشروع به کارنمود. تعداداسناد سجلی ,ولادت تنظیم شده تاکنون 171105 نسخه می باشد. و تعداد اسناد وفات 44146 نسخه می باشداولین سند تنظیم شده مربوط به میرزا عبداله خان صفیعی فرزند میرزاموسی خان بود که درتاریخ 1304/12/08 تنظیم شده است.
بوئین زهرا کجاست ؟
شهرستان بوئینزهرا یکی از شهرستانهای استان قزوین است. مرکز این شهرستان، شهر بوئینزهرا است و دارای چهار بخش به نامهای مرکزی، دشتابی، رامند و شال و نیز چهارده دهستان و۱۳۰ آبادی دارای سکنه است. جمعیت این شهرستان بر طبق سرشماری سال ۱۳۹۵، برابر با ۱22994 نفر در 36814 خانوار بوده است این شهرستان از شمال و شرق به شهرستان قزوین، البرز و آبیک، از جنوب شرقی و جنوب به استان البرز و مرکزی و از غرب به شهرستانهای تاکستان و آوج محدود میشود. شهرستان بوئین زهرا دارای اقلیم اب و هوایی سرد و اقلیم جغرافیایی کوهستانی است. لازم به ذکر است که شهرستان بوئین زهرا به شهرستان های بزرگ مانند تهران نزدیک است و این مورد امتیازی برای ارسال محصولات تولیدی این شهرستان است.
مزیت های منطقه
مزیتسنجی و اولویتبندی کسبوکارهای موجود در هر شهرستان بر مبنای یک روش تحقیق انجام میشود. در این روش تحقیق، یک شناسنامه برای هر شهرستان و یک شناسنامه برای هر کسبوکار تدوین میشود. این شناسنامهها به عنوان ورودی به نرمافزار داده شده و خروجی نرمافزار همپوشانی این دو شناسنامه و تعیین مشاغل مزیتدار شهرستان است. این اولویتبندیها توسط کارشناسان و افراد خبره هر شهرستان بازبینی و اصلاح میشوند. یکی از منابع تحلیل همین لیست مزیتسنجی اصلاح شده است. یکی دیگر از منابع تحلیل، مصاحبه با کارشناسان و متخصصین حوزه اشتغال هر شهرستان است. در هر شهرستان با حداقل 3 نفر از این افراد مصاحبه انجام میشود. این مصاحبهها پیادهسازی و ارزیابی میگردد. در صورت وجود تناقض و ابهام بین این 3 مصاحبه و لیست مزیتسنجی، مصاحبههای تکمیلی و حتی مصاحبه بیشتر هم صورت میگیرد تا تیم تحلیل به نتیجه نهایی مطلوب دست یابد؛ بنابراین خروجی هر شهرستان از تجمیع مصاحبهها و لیست مزیتسنجی حاصل میشود. در ادامه تحلیل شهرستان بوئین زهرا ارائه شده است.
تعیین کسبوکارهای مزیتدار شهرستان از نگاه سایت میدون
همانطوریکه در قسمت قبل اشاره شد مبنای تحلیل، مصاحبهها و لیست مزیتسنجی است. از بررسی این دو منبع رستههای رایج و اولویتدار شهرستان تعیین شده است. مبنای این اولویتبندی، فراوانی و میزان اشاره افراد کارشناس به کسبوکارهای رایج در هر شهرستان و اولویتی که این مشاغل در لیست مزیتسنجی دارند، است. در هر رسته کسبوکارهای رایج به ترتیب اولویت مشخص شده است. در تحلیل به مشاغل موجود، مشاغل قابل توسعه و مشاغلی که هنوز در شهرستان راهاندازی نشده و پتانسیل ایجاد آنها در شهرستان وجود دارد، اشاره شده است. مزیتهای شغلی به ترتیب اولویت در ادامه آورده شده است.
دامداری
باغداری
صنایع غذایی و صنایع تبدیلی و تکمیلی
زراعت
شیلات
صنعت
طیور
خدمات
صنایع دستی
· دامداری
دامداری به عنوان یکی از حوزههای بخش کشاورزی، در سطح گستردهای در شهرستان بوئین زهرا انجام می شود و در نتیجه انجام این حرفه، سود اقتصادی خوبی را نیز نصیب مردم این منطقه کرده است. از آن جایی که حوزه دامداری با یکی از مهم ترین نیازهای انسان، یعنی نیاز به منابع غذایی و خصوصا منابع پروتئینی مرتبط میباشد، توجه به آن امری ضروری است. فعالیت در این حوزه شغلی و افزایش بهره وری در آن، می تواند عاملی برای توسعه صنایع غذایی، تبدیلی و تکمیلی در این شهرستان محسوب شود.
دامداری در شهرستان بوئین زهرا از رونق خوبی برخوردار است و از جمله فعالیت های اصلی مردم این شهرستان است. دام های پرورشی در این شهرستان شامل دام های سبک مانند گوسفند و بز و دام های سنگین مانند گاو است. قابلیت خوبی در زمینه توسعه پرورش هر دو نوع دام سنگین و سبک در شهرستان وجود دارد اما طبق بررسی های صورت گرفته، فعالیت در زمینه پرورش گوسفند ارجحیت دارد.[1]
در شهرستان بوئین زهرا علاوه بر گوسفندهای بومی منطقه بوئین زهرا، گوسفندهای نژاد شال، فشندی و مغانی نیز پرورش می یابند و قابلیت توسعه پرورش تمام نژادهای نام برده شده در شهرستان وجود دارد و می توان در این زمینه سرمایه گذاری کرد. توان گوسفند برای تحمل اقلیم های متفاوت بالا است و جیره غذایی کمتر و در نتیجه هزینه کمتری نیز دارد و همچنین تمامی فرآورده های دامی مانند گوشت، شیر، ماست، کره و حتی پشم و پوست دام آن نیز پرکاربرد هستند و فروش این فرآورده ها در تمامی روزهای سال انجام میشود. با توجه به فروش گوشت و سایر اجزای گوسفند و دستیابی به سود بالا، فعالیت در این زمینه مزیت دارد.
گوسفند مغانی یکی از نژادهای مهم گوسفندان بومی ایران در منطقه آذربایجان شرقی می باشد. این گوسفند از نظر نژادی تقریبا خالص است و نژاد گوشتی-شیری محسوب می شود. تولید گوشت در این نژاد هدف اصلی پرورش است ولی میزان تولید پشم از گوسفند مغانی نیز میتواند به عنوان یک هدف ثانویه جهت کسب درآمد بیشتر مدنظر قرار گیرد. پشم به دست آمده از گوسفندان مغانی از دسته پشم های ضخیم بوده و بیشترین کاربرد آن در صنایع قالیبافی است.
گوسفندان نژاد شال دارای گوشت مرغوبی هستند و تولید شیر خوب و باکیفیتی دارند؛ از این رو این نژاد را در دسته گوشتی و شیری دسته بندی می کنند. با توجه به خصوصیات ظاهری و فیزیولوژی نژاد شال، این گوسفند برای زیست در محیطهای معتدل و کوهستانی مناسب است و می توان نسبت به پرورش آن ها اقدام نمود.
گوسفند فشندی از نظر تولید شیر معروف است و می توان آن را نژادی شیری- گوشتی دانست. به طور کلی این نژاد هم در دشت و هم در ارتفاعات قابلیت چرا و تولید دارد. گوسفند فشندی از نظر تولید گوشت و ضریب رشد نیز حائز اهمیت بوده و دارای بره های پیش رس است که بعد از شیرخوارگی به فروش می رسند.
پرورش بز نیز از مزیت خوبی برخوردار است و می توان نسبت به پرورش آن اقدام کرد. البته این فعالیت در اولویت های بعدی مزیت های شغلی این حوزه قرار می گیرد. بزهای پرورشی در شهرستان از نوع بومی و افغانی هستند. به طورکلی بز بهعنوان یک حیوان اهلی نشخوارکننده جهت تولید شیر و گوشت در مناطق مختلف پرورش داده میشود. جثه کوچک، کم توقع بودن و مقاومت در برابر بیماریها و شرایط سخت محیطی، باعث شده تا بز بهعنوان حیوانی محبوب در بین دامداران تلقی شود. در نقاط مختلف از این حیوان علاوه بر تولید شیر و گوشت، جهت تولید پوست و الیاف مویی نیز استفاده میشود.
پرورش گاو نیز در شهرستان بوئین زهرا از مزیت بالایی برخوردار است و سرمایه گذاری در این زمینه صرفه اقتصادی خوبی را به همراه دارد. علاوه بر گاوهای بومی، گاوهای نژاد هلشتاین و سمینتال نیز در شهرستان پرورش می یابند و می توان در زمینه توسعه پرورش تمام این دام ها سرمایه گذاری کرد. البته پرورش گاو بومی در اولویت های بعدی مزیت های شغلی این حوزه قرار می گیرد.
امروزه با توجه به رشد جمعیت کشور و نیاز روز افزون جامعه به گوشت و مواد گوشتی و نقش مهم این محصولات در تامین پروتئین و غذای افراد جامعه، پرورش دام های پر بازده به منظور افزایش تولید و خودکفایی غذایی کشور، امری لازم و ضروری است. گاوهای بومی به لحاظ تنوع و اختلاف ژنتیکی، ویژگی های خاص نژادی و مقاومت های طبیعی ایجاد شده در آن ها طی قرن ها زیست در شرایط سخت محیطی و آب و هوایی مختلف به عنوان یک منبع عظیم تولید شیر و گوشت می تواند نقش موثر در تامین مواد پروتئین حیوانی و اقتصاد جامعه ایفا نماید. پوست گاو به عنوان یک محصول با ارزش دامی در صنعت چرمسازی استفاده میشود و حتی شاخ، سم و فضولات این حیوان نیز ارزش اقتصادی داشته و به روش های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.
گاو هلشتاین که به نام هولشتاین نیز شناخته می شود جزء سنگین وزن ترین گاوهای شیری در جهان است. این نژاد که از نظر تولید شیر بهترین نژاد در میان گاوهای شیری است حدودا ۷۲۴۰ لیتر شیر در سال تولید می کند. درصد چربی این شیر 65/3 درصد و درصد پروتئین آن نیز ۳ درصد است.
گاو سمینتال جزء بهترین گاوهای شیری و گوشتی در جهان است. افزایش وزن روزانه فوقالعاده و گوساله دهی با فاصله 365 روز، مقاومت بالا نسبت به بیماریهای عفونی و متابولیکی، عمر مفید بالا، مدیریت آسان این نژاد و همچنین سازگاری بسیار خوب و قابل توجه با محیط پرورش همان چیزی است که یک دامدار برای بقاء و پیشرفت به آن نیاز دارد. یکی دیگر از مزایای پرورش گاو سمینتال، به صرفه بودن در شرایط اقتصادی فعلی است، زیرا این گاو با دادن کمترین علوفه و کنسانتره، بیشترین میزان شیر و گوشت را میدهد.
پرورش اسب از جمله فعالیت هایی است که در شهرستان بوئین زهرا انجام نمی شود ولی قابلیت سرمایه گذاری در زمینه انجام آن وجود دارد. لازم به ذکر است پرورش اسب در اولویت های بعدی مزیت های شغلی این حوزه قرار می گیرد. اسب حیوان بسیار حساسی است و پرورش و نگهداری از آن هم هزینهبر است اما سودآوری مناسبی دارد. بیشترین سهم هزینهها پس از راهاندازی مربوط به تغذیه اسبها میشود. معمولا برای صرفهجویی در هزینهها علوفهها بهصورت سالانه و در فصل مناسب خریداری و انبار میشود.
زنبورداری از دیگر حرفه هایی است که در این شهرستان به میزان کم انجام می شود و استقبال زیادی از آن نشده است، اما قابلیت خوبی برای توسعه انجام آن وجود دارد. پرورش زنبور اگر همراه با رعایت اصول علمی صورت پذیرد، می تواند پیشهای سودآور باشد. زندگی این حشرات به سبک کلنی باعث شده تا پرورش دهندگان زنبور از اشتغالی پایدار بهره مند شوند چراکه میزان بالای زاد و ولد زنبورها باعث سودآوری بیشتر برای پرورش دهندگان خواهد شد. بر خلاف افکار عمومی که تصور می کنند مهمترین فایده زنبورعسل، تولید عسل و سایر محصولات و فراورده های مرتبط با شهد و عسل است، در واقع بالغ بر 90 درصد فواید زنبورعسل مربوط به فعالیت گرده افشانی است. عدم فعالیت زنبورها و دیگر حشراتی که گرده افشانی را انجام می دهند باعث عدم باروری و نابودی تدریجی گیاهان و درختانی که برای گرده افشانی به این حشرات وابسته اند می شود. افراد با تجربه معمولا در کنار پرورش زنبور عسل به کشاورزی و تولید محصولات زراعی می پردازند، زیرا با ادغام این دو فعالیت علاوه بر تامین مواد غذایی برای زنبورها به دلیل کیفیت در گرده افشانی، به کشت و زراعتی با کیفیت و محصولی بی نظیر نیز دست خواهند یافت.
· باغداری
باغداری یکی از حوزههای رایج در شهرستان بوئین زهرا است. تولید اشتغال توسط باغداری بسیار زیاد میباشد و به اقتصاد شهرستان و فضای کسب و کار رونق میبخشد. کشاورزی و ازجمله باغبانی در توسعه ملی و افزایش رفاه عمومی، فقرزدایی، تنوع بخشیدن و پایدار کردن الگوی توسعه شهری، توزیع درآمد و عدالت اجتماعی موثر است. در یک نگاه کلی می توان گفت نقش کشاورزی و به خصوص باغداری در کاهش فقر بسیار چشمگیر بوده و در برقراری الگوی صحیح توسعه شهری مؤثر است و در صورت بی توجهی به این بخش، توسعه شهرنشینی، الگوی متمرکز و ناسالمی به خود میگیرد که پیدایش شهرهای بزرگ با هزینه زندگی بسیار بالا مثال بارز آن است.
لازم به ذکر است که تمام پیشنهادات مربوط به توسعه تولید محصولات کشاورزی اعم از باغی و زراعی، منوط به وجود زمین کافی در شهرستان است. پسته از جمله محصولات باغی شهرستان بوئین زهرا است که به میزان زیادی تولید می شود. کبری، کال خندان، قزوینی و اکبری از جمله عمده ارقام پسته تولیدی در این شهرستان هستند.[2] کاشت پسته در شهرستان بوئین زهرا عملکرد خوبی داشته است و قابلیت توسعه تولید در این زمینه نیز وجود دارد. اصولا درخت پسته از ۷ تا ۹ سال پس از کاشت نهال و پیوند، شروع به به باردهی مینماید. کسانی که قصد احداث باغ پسته را دارند برای داشتن سود اقتصادی باید کمی صبور باشند. کیفیت آب مصرفی برای آبیاری درخت پسته به گونه ای است که در کاشت سایر محصولات کشاورزی با آن آب غیر ممکن یا غیر اقتصادی است. آگاهی از اقلیم و آب و هوای مناسب برای درخت پسته یک امر حیاتی قبل از احداث باغ است. شرایط مناسب آب و هوایی برای کاشت نهال پسته اقلیم گرم و خشک در تابستان (گرمای سوزان نباشد) و زمستان سرد و معتدل است. انتخاب پایه مناسب نکته دیگری است که لازم است درنظر گرفته شود. یک پایه پسته قوی و ایده آل باید نسبت به بیماری های مختلف مقاوم و دارای رشد بالایی باشد و همچنین مقاومت و سازگاری زیادی در برابر کم آبی و شوری داشته باشد. محصول پسته به لحاظ اهمیتی که اندام های مختلف گونه های متعدد درختان پسته از نظر خوراکی و صنعتی دارد همواره حائز اهمیت فراوانی است و انسان از میوه، پوست، هسته، برگ، ساقه و حتی صمغ آن نیز استفاده میکند.
در شهرستان بوئین زهرا میوه های خشک دیگری همچون گردو و بادام نیز تولید می شوند که در حال حاضر مقدار تولید زیادی ندارند، ولی با توجه به سود اقتصادی حاصل از تولید این محصولات و بازدهی مناسب در این شهرستان، می توان در زمینه توسعه تولید آن ها سرمایه گذاری کرد.
گردو، درختی چندساله و مقاوم است که پس از رشد کامل، هر درخت تا 18 کیلوگرم تولید محصول خواهد داشت. محصول نهایی قیمت بالایی دارد که هم در داخل کشور طرفداران زیادی داشته و هم قابلیت بالای صادرات دارد. در صورت احداث باغ گردو، تا سال های سال نیاز به سرمایه گذاری و کشت دوباره وجود ندارد؛ زیرا درخت گردو دارای عمر طولانی است و تا ده ها سال قابلیت برداشت دارد. میوه گردو هم جزء معدود میوه هایی است که هیچ گونه نیازی به هزینه انبار در سردخانه ندارد و به دلیل ماندگاری طولانی، می تواند چند ماه و حتی چند سال مورد مصرف قرار گیرد. در ضمن چوب درخت گردو هم برای منبت کاری، خراطی و کنده کاری، ساخت مجسمه و اشیاء دکوری، ساخت آلات موسیقی و همچنین در دکوراسیون داخلی منزل و ساخت روکش های چوب بسیار پرکاربرد است. این چوب نیمه سنگین و نیمه سخت بوده و مقاومت مناسبی در برابر فشار، خمش، رطوبت و کشش دارد.
از درخت بادام نیز بهعنوان یک درخت مقاوم در برابر خشکی یاد میشود و در شرایطی که بیآبی وجود دارد، درخت بادام میوه خوبی میدهد و همچنین از لحاظ شرایط کاشت در زمینهای آهکی هم تا حد زیادی مقاومت دارد. با توجه به موارد ذکر شده و ارزش افزوده خوبی که کاشت این محصول دارد، ایجاد باغات بادام، سوددهی خوبی را به همراه خواهد داشت.
احداث گلخانه از دیگر ظرفیت های شهرستان بوئین زهراست. در حال حاضر نیز گلخانه هایی در زمینه تولید گوجه، خیار، فلفل دلمه ای و توت فرنگی در این شهرستان وجود دارند. قابلیت توسعه تولید همه محصولات نام برده شده و همچنین آلوئه ورا، گل و گیاه زینتی و سبزیجات به صورت گلخانه ای وجود دارد. البته طبق بررسی های انجام شده تولید گل و گیاه زینتی و آلوئه ورا در اولویت های بعدی مزیت های شغلی این حوزه قرار می گیرد. لازم به ذکر است که صیفی جاتی مانند خیار، گوجه، هویج و سبزیجاتی مانند کلم، جعفری و… در فضای آزاد نیز کاشته می شوند اما با توجه به بازدهی بیشتر تولید محصولات در فضای گلخانه ای و مصرف آب کمتر، کاشت آن ها در فضای آزاد مزیت کمتری دارد.
گیاهان برای داشتن رشد مطلوب نیاز به شرایط خاصی از نظر شدت نور، دمای روزانه، دمای شبانه، میزان رطوبت نسبی هوا و رطوبت خاک دارند. برای تولید و پرورش تجاری گیاهان با کیفیت بالا و در تمام طول سال باید شرایط محیطی مطلوب مهیا شده و عوامل خسارت زا نظیر آفات و بیماری ها، باد، طوفان های ویرانگر، سرما و یخبندان و …کنترل شوند. گلخانه محیطی است که به راحتی می توان در داخل آن شرایط محیطی را تحت کنترل درآورد و به سمت رشد مطلوب گیاه سوق داد. گلخانهها که از نظر اندازه متغیرند گیاهان را از سرمای بیش از حد زمستان یا گرمای بیش از حد تابستان حفظ میکنند. کشاورزی در گلخانه ها نسبت به کشاورزی در فضای آزاد و در زمین های کشاورزی دارای دردسر و مشکلات کمتری است، به علاوه بازه زمانی برای به ثمر نشستن و برداشت محصولات نیز نسبت به کشاورزی سنتی، کوتاه تر است. اما با این وجود پرورش گلخانه ای محصولات نیز نیاز به مراقبت های خاص خود دارد.
گل محمدی از دیگر محصولاتی است که قابلیت کاشت آن در شهرستان بوئین زهرا وجود دارد. تولید این محصول از مزایای قابل توجهی برخوردار است. گل محمدی، گیاهی مقاوم به کم آبی، آفات و امراض است، که علاوه بر خواص درمانی، دارای مزیتهای اقتصادی فراوانی مانند ارزش صادراتی، جذب گردشگر و اشتغال زایی است. غنچه خشک، مایع گلاب، روغن و اسانس، فرآوردههای برگرفته از گل محمدی است که علاوه بر عرضه در بازارهای داخلی، قابلیت صادرات به کشورهای دیگر را دارا است.
لازم به ذکر است که این محصول در شهرستان بوئین زهرا کاشته شده است.
در شهرستان بوئین زهرا میوه های هسته داری همچون هلو، شلیل، زردآلو و گیلاس نیز تولید می شوند که می توان نسبت به توسعه تولید آن ها اقدام کرد. البته گیلاس سطح کاشت بسیار کمتری نسبت به محصولات گفته شده دارد و طبق بررسی های انجام شده نیز، فعالیت در زمینه کاشت گیلاس در اولویت های بعدی مزیت های شغلی این حوزه قرار می گیرد. میوه های نام برده شده به عنوان تازه خوری و همچنین در صنایع غذایی مختلف کاربرد دارند و از بازار فروش خوبی نیز برخوردار هستند.
انگور از دیگر محصولات باغی شهرستان بوئین زهراست که میزان تولید زیادی دارد و می توان در زمینه گسترش سطح کاشت آن نیز اقدام کرد. انگور از مهمترین محصولات باغی است که هم به لحاظ سطح زیر کشت و هم ارزش اقتصادی و تغذیهای، مورد توجه کشاورزان و کارآفرینان است. زیبایی، تنوع رنگ، طعم و مزه، ارزش غذایی، خواص دارویی و وجود فرآوردههای تبدیلی چون کشمش، شیره انگور، روغن هسته انگور، کنسانتره، آب انگور، سرکه، آبغوره، داروهای تقویتی و مواد آرایشی بهداشتی، همچنین توصیههای دینی و مذهبی، انگور را به یک میوه استثنایی و بینظیر تبدیل کرده است؛ بنابراین در بین مردم طرفداران زیادی دارد و بازار مصرف این محصول به صورت محصولات فراوری شده و تازه خوری فراهم است. پرورش انگور علاوه بر اشتغالزایی، یکی از محصولات ارزآور کشور است و میتواند در توسعه صادرات غیرنفتی در بخش کشاورزی، سهم بسزایی داشته باشد.
گلابی از دیگر محصولات باغی شهرستان بوئین زهراست. این محصول با شرایط اقلیمی شهرستان سازگاری دارد و می توان نسبت به افزایش تولید آن اقدام کرد. گلابی انواع مختلفی دارد و بومی شرق اروپا و غرب آسیا است. نگهداری گلابی کار چندان سختی نیست به همین دلیل خیلی از کشاورزان خانگی به کاشت و نگهداری آن تمایل دارند. گلابی با مقدار کمی مراقبت هم رشد می کند و از این جهت به درخت سیب شباهت دارد. گل های گلابی همزمان با برگ هایش می رویند و میوه آن شیرین و آبدار است. گلابی حاوی ویتامین های E، C و کلسیم است و از آن برای دفع سموم بدن استفاده می کنند. درخت گلابی نیاز به آبیاری زیادی ندارد و آبیاری بیش از حد سبب ریزش برگ های آن می شود و خشکی نیز گیاه را پژمرده می کند. در طول دوران رشد 2 نوبت آبیاری در هفته برای رشد مناسب درخت گلابی کافی است.
شهرستان بوئین زهرا در زمینه کشت بادام زمینی نیز مستعد است. با اینکه این محصول در حال حاضر در این شهرستان تولید نمی شود اما می توان در زمینه تولید آن اقدام کرد.[3]
محصولات جالیزی همچون هندوانه و خربزه نیز در این شهرستان کاشته می شود و می توان در زمینه توسعه تولید آن ها سرمایه گذاری کرد. البته این محصولات آب زیادی مصرف می کنند و باید این نکته را نیز در نظر گرفت.
شهرستان بوئین زهرا در زمینه تولید قارچ نیز وضعیت خوبی دارد و پتانسیل برای توسعه تولید آن وجود دارد. میزان مصرف قارچ در سال های اخیر رشد خوبی داشته و سرانه مصرف آن افزایش یافته است. مشتری داشتن این محصول از یک سو و غنی از پروتئین و ویتامین بودن آن از سوی دیگر، باعث شده که جایگزین مناسبی برای گوشت باشد. پرورش قارچ از شغل هایی است که می توان با سرمایه اولیه کم و محیط کوچک شروع کرد. یک دوره کامل پرورش قارچ 60 روز به طول می انجامد که قابلیت کاهش به 35 روز را نیز دارد.
در شهرستان بوئین زهرا نهالستان نیز وجود دارد و تولید نهال در فضای آزاد صورت می گیرد. بررسی های انجام شده نشان می دهد که تولید نهال در شهرستان بوئین زهرا اشباع شده است و فعالیت در این زمینه پیشنهاد نمی گردد.[4]
· صنایع غذایی
راهاندازی کسب و کار فرآوری محصولات کشاورزی مهم ترین روش برای ایجاد اشتغال پایدار و عاملی مهم در توسعه پایدار امنیت غذایی شهرستان محسوب میشود. ایجاد صنایع غذایی در شهرستان بوئین زهرا، علاوه بر اشتغالزایی، باعث ارتقای سطح درآمد ارزی کشور نیز میشود که کاهش هدررفت محصولات کشاورزی و ایجاد ارزش افزوده از منابع را تا حد امکان ممکن میسازد. شهرستان بوئین زهرا ظرفیت های بسیار خوبی در زمینه ایجاد صنایع غذایی مختلف دارد اما تا به حال آنگونه که باید از این ظرفیت ها استفاده نشده است.
گندم از جمله محصولاتی است که به میزان انبوه در شهرستان بوئین زهرا تولید می شود و در زمینه فرآوری آن نیز کارخانه ای جهت تولید آرد وجود دارد (که همین یک کارخانه کفایت می کند) اما آرد تنها فراورده ای نیست که می توان از گندم تهیه کرد. کیک، کلوچه و بیسکوییت، رشته آشی و پلویی و نان صنعتی دیگر محصولاتی هستند که می توان با فرآوری گندم به دست آورد. لازم به ذکر است که تولید نان صنعتی در اولویت های بعدی مزیت های شغلی این حوزه قرار می گیرند. همچنین واحدهای شیرینی پزی سنتی به تعداد زیاد در شهرستان وجود دارد و فعالیت در این زمینه ها کافی به نظر می رسد.
پسته از دیگر محصولات تولیدی شهرستان بوئین زهراست که به مقدار زیادی تولید می شود و قابلیت فعالیت در زمینه فرآوری و بسته بندی آن وجود دارد. شهرستان بوئین زهرا در این زمینه بسیار ضعیف عمل کرده است و فرآیند پاک کردن پسته به صورت خانگی انجام می شود؛ بنابراین سرمایه گذاری در این زمینه صرفه اقتصادی خوبی خواهد داشت. ایجاد واحدهای پسته پاک کنی، شور کردن پسته، تهیه پودر پسته، تولید خلال پسته، کره پسته، حلوای پسته و روغن پسته و بسته بندی آن از جمله مشاغل پیشنهادی در زمینه فرآوری پسته است. کره پسته، حلوای پسته و روغن پسته نیز از فرآورده های حاصل از پسته است که در بین مردم کشور ما رایج نشده است ولی با تبلیغات صحیح می توان بازار فروش خوبی را در خصوص این محصولات داشت. البته ممکن است برای تولید تمام فرآورده های گفته شده، میزان پسته تولیدی در شهرستان کافی نباشد که در این صورت باید نسبت به واردات پسته از سایر شهرستان ها اقدام کرد.
گوجه از دیگر محصولاتی است که در شهرستان بوئین زهرا میزان تولید انبوهی دارد اما متاسفانه واحدی صنعتی جهت فرآوری آن وجود ندارد. تولید رب گوجه فرنگی و پودر گوجه فرنگی به صورت صنعتی از جمله اقداماتی است که می توان در این زمینه انجام داد. صنعت تولید رب گوجه فرنگی دارای کاربردهای فروانی از قبیل چاشنی و بهبود دهنده رنگ و طعم انواع غذا و ماده اولیه سسها و کنسروها است.
پودر گوجهفرنگی محصولی است که زمان زیادی از تولید آن در کشور نمیگذرد و در همین مدت نیز توانسته جای خود را در بازار باز کند. این پودر به دلیل داشتن وزن و حجم کمتر نسبت به سایر فراوردههای گوجهفرنگی، باعث سهولت و صرفهجویی در حملونقل و بستهبندی شده و ماندگاری و عمر مفید بیشتری دارد. از طرفی برخی آنتی اکسیدانهای موجود در گوجهفرنگی طی فرایند تولید رب از بین می رود اما این مواد در پودر گوجه حفظ شده و از بین نمیروند. مزیت دیگر این پودر نداشتن مواد نگهدارنده در ترکیبات آن نسبت به رب است چرا که رب، ماندگاری کمتری دارد و برای جلوگیری از این حالت از مواد نگهدارنده بیشتری در ترکیب آن استفاده می شود. پودر گوجه فرنگی در صنایع غذایی و دارویی دارای کاربردهای متنوعی است. از جمله کاربردهای گسترده این محصول میتوان به کاربرد آن در مواد غذایی منجمد شده و نیمه آماده، سوپهای آماده، اسنکها (شامل پفک، چیپس،…) و… اشاره نمود. به طور کلی می توان گفت از این محصول به عنوان چاشنی در تولید محصولات مختلف استفاده میشود.
خیار از دیگر صیفی جاتی است که مقدار تولید قابل توجهی دارد و احداث واحدی صنعتی جهت فرآوری آن به منظور تولید خیارشور، صرفه اقتصادی خواهد داشت. راهاندازی خط تولید خیار شور به دلیل سرمایه نسبتا کم در مقایسه با دیگر خطوط تولید و همچنین مواد اولیه تولید شده در داخل شهرستان، فرصت مناسبی را برای سرمایه گذاری در این زمینه فراهم کرده است. برخی از خواص خیار شور برای سلامتی عبارتند از: بهبود وضعیت گوارش، منبعی غنی از آنتیاکسیدان، کمک به کنترل دیابت، حفظ سلامت کبد و حفظ سلامت معده.
انگور از جمله محصولات باغی شهرستان است که میزان تولید زیادی را به خود اختصاص داده است. در حال حاضر در رابطه با فرآوری انگور کارخانه ای در شهرستان در زمینه تولید و بسته بندی کشمش وجود دارد، اما فعالیت های دیگری مانند تولید شیره و سرکه انگور به صورت صنعتی نیز قابلیت انجام دارند؛ بنابراین می توان در زمینه احداث چنین واحدهایی سرمایه گذاری کرد. لازم به ذکر است که فعالیت در زمینه تولید و بسته بندی کشمش در شهرستان کافی به نظر می رسد.[5] همچنین می توان میوه نارس انگور یعنی غوره را برداشت کرد و در زمینه تولید آبغوره به صورت صنعتی فعالیت داشت. تولید آبغوره در اولویت های بعدی مزیت های شغلی این حوزه قرار می گیرد. فرآورده های حاصل از انگور در کشور ما جایگاه ویژه و کاربردهای بسیاری دارد و فعالیت در زمینه تولید آن ها سودآوری خوبی را به دنبال خواهد داشت.
در شهرستان بوئین زهرا مقدار زیادی میوه تولید می شود که می توان در زمینه احداث واحد یا واحدهای صنعتی فرآوری آن ها اقدام کرد. تولید چیپس میوه، میوه خشک، لواشک، کمپوت و مربا از جمله محصولات قابل تولید هستند. در این شهرستان کارخانه ای جهت تولید آبمیوه وجود دارد و گسترش فعالیت در این زمینه پیشنهاد نمی گردد. لازم به ذکر است در صورتی که میوه های تولیدی در شهرستان برای تولید تمام فرآورده های نام برده شده کافی نباشد می توان نسبت به واردات میوه از سایر شهرستان ها اقدام کرد.
خشک کردن میوهجات، یکی از روشهای جلوگیری از فساد میکروبی آنها است. در این روش، در اثر کاهش میزان رطوبت، امکان فساد میکروبی بسیار کم شده و سرعت دیگر واکنشهای مضر نیز، به مقدار قابل توجهی کاهش مییابد. خشک کردن، ضمن اینکه روی محصول اثر حفاظتی دارد، وزن و حجم آن را نیز به میزان چشمگیری کاهش میدهد، در نتیجه از هزینههای حمل و نقل و ذخیرهسازی نیز میکاهد. با توجه به اینکه بخشی از بازار میوه خشک ایران، سهم محصولات وارداتی است، با تولید مشابه داخلی این میوهها (از نظر نوع و کیفیت)، میتوان مانع از واردات و خروج میلیونها دلار ارز از کشور شد. همچنین نیاز بیش از حد برخی از کشورها به این گونه محصولات (به دلیل شرایط ویژه اقلیمی آنها، هزینه بالای حمل و نقل سبزیجات و میوههای تازه و محدود بودن زمان نگهداری آنها)، فرصت مناسبی برای رونق تولید و صادرات چیپس میوه فراهم آورده است.
البته بررسی ها نشان می دهد در داخل شهرستان بوئین زهرا بازار مصرف زیادی برای میوه های خشک شده وجود ندارد که در این صورت لازم است ابتدا نسبت به ارسال این محصول به سایر شهرستان ها اقدام کرد و همزمان بحث بازاریابی و تبلیغات صحیح در داخل شهرستان را نیز انجام داد.[6]
در رابطه با مزیت تولید کمپوت میوه نیز باید گفت امروزه با توجه به تولید انواع میوه بیش از مقدار مصرفی، باید با روش های مختلفی مانند تولید کمپوت، از مازاد میوه مصرفی نگهداری کرد تا علاوه بر کاهش ضایعات در تمام فصول مورد استفاده قرار بگیرند. تهیه کمپوت یکی از روش های نگهداری طولانی میوه با استفاده از حرارت است که طی آن آنزیم ها غیرفعال و اغلب میکروارگانیسم ها نابود می شوند. بسته بندی میوه های کمپوت شده به گونه ای است که از آلودگی مجدد آن ها جلوگیری می کند. انتخاب مواد اولیه مناسب و سالم در کیفیت محصول نهایی و رضایت مصرف کننده نقش مهمی دارد.
گیاهان دارویی از دیگر تولیدات این شهرستان هستند که میزان تولید مناسبی دارند و می توان در زمینه فرآوری آن ها در واحد صنعتی کوچکی سرمایه گذاری کرد.[7] با این کار رغبت مردم شهرستان برای کشت این محصولات نیز بیشتر خواهد شد. فرآوری گیاهان دارویی، علاوه بر ارزش افزوده، نیاز به سرمایهگذاری زیادی نداشته و میتواند نقش مهمی در کارآفرینی داشته باشد. یکی از فرآوریهای گیاهان دارویی تولید عرقیات است. تولید عرقیات دارای تکنولوژی و دانش فنی پیچیده ای نمی باشد و با توجه به ظرفیت تولید گیاهان دارویی در شهرستان بوئین زهرا و نیز سهولت صادرات این محصولات به شهرها و کشورهای دیگر، می توان با سرمایهای اندک به این کسب و کار مشغول شد. خشک کردن و بستهبندی نیز از دیگر فرآوریهای گیاهان دارویی است که میتوان با فعالیت در آنها به سود رسید. لازم به ذکر است که در حال حاضر کارگاهی جهت بسته بندی گیاهان دارویی در حال احداث است.[8]
با توجه به سطح دامداری در این شهرستان و تولید گوشت به میزان مناسب، احداث واحدی صنعتی در زمینه تولید فرآورده های گوشتی مانند سوسیس و کالباس صرفه اقتصادی خواهد داشت. تولید محصولات مشتقی از گوشتهای فرآوری شده، در هر زمانی سوددهی دارد و از شغلهای آزاد پردرآمد محسوب میشود. در بین فراورده های عمل آوری شده از گوشت، سوسیس و کالباس به دلیل آماده سازی سریع و همچنین طعم و مزه مطلوب، مصرف بیشتری دارد. سوسیس و کالباس حاوی پروتئین های حیوانی کافی، چربی، کربوهیدرات و ویتامین است و می توان آنها را از جمله غذاهای آماده در سفره خانواده ها نام برد. برای حفظ این جایگاه و افزایش تقاضای این محصولات، علاوه بر انتخاب روش های مناسب تولید و فراوری، باید به نوع و شکل بسته بندی آنها نیز توجه نمود. با توجه به رونق دامداری در این شهرستان، راهاندازی این کسبوکار مزیت دارد.
هندوانه تولید شده در شهرستان به میزانی است که بتوان در زمینه فرآوری آن به صورت صنعتی سرمایه گذاری کرد. منظور از فرآوری هندوانه تولید محصولاتی همچون کنسانتره هندوانه و آبمیوه، اسانس مربا، مارمالاد و پکتین هندوانه است. البته این کسب و کار رواج چندانی در داخل کشور ندارد اما با توجه بیشتر به آن، می توان رونق خوبی در این زمینه ایجاد کرد. هندوانه دارای ارزش غذایی بالایی است و استفاده از روشی برای نگهداری طولانی مدت آن لازم به نظر می رسد. تولید کنسانتره یکی از روش های به کار گرفته شده برای نگهداری طولانی مدت آبمیوه ها است و بدیهی است که شرایط تهیه کنسانتره بر خصوصات تغذیه ای محصول نهایی بسیار موثر است. کنسانتره میوه ها از یک فرایند مرتب و متوالی تولید می شود و این فرآیند در نهایت به تغلیظ منتهی می شود که امکان جابجایی را تسهیل می کند. فایده تولید کنسانتره از میوه ها این است که با حذف آب، وزن ماده غذایی کاهش یافته و بنابراین حمل و نقل آن راحت تر و با صرف هزینه کمتر صورت می گیرد. به علاوه کنسانتره را به راحتی در هنگام مصرف با اضافه نمودن حلال (معمولا آب) به حالت اول برگردانده و استفاده می کنند. کنسانتره میوه هندوانه نیز که جهت ساخت آبمیوه به کار می رود، به دلیل حجم کمتر آن، نسبت به خود آبمیوه شرایط نگهداری مناسب تری دارد.
پکتین نیز از مهم ترین مواد اولیه تولید ژل است که در بسیاری از میوه ها، سبزی ها و ریشه های نشاسته ای یافت می شود. پکتین قدرت جذب کنندگی بالایی دارد و به عنوان قوام دهنده در تهیه مربا استفاده می شود. مربای هندوانه که عملا از لایه مابین پوست خارجی و داخل هندوانه تولید می شود همانند مربای کدو بوده و در بسته بندی شیشه ای در واحد مورد نظر تولید و بسته بندی می گردد.
اسانس هندوانه نیز به صورت مایع و پودر تولید می شود و در برابر حرارت بالا، مقاوم است. اسانس هندوانه مورد استفاده در طیف وسیعی از محصولات مانند نان، کیک، پفک، شیرینی، بیسکوییت، انواع نوشیدنی ها، آدامس، محصولات لبنی و… است. مارمالاد هندوانه نیز از دیگر روش های نگهداری این ماده غذایی است. در واقع مارمالاد به مربای خمیری یا ژلهای شکلی گفته میشود که به هیچ عنوان تکههای میوه در آن وجود ندارد (میوهها بصورت رنده یا ریز شده هستند).
قارچ دکمه ای از دیگر تولیدات شهرستان است که به میزان زیادی تولید می شود؛ بنابراین سرمایه گذاری در زمینه احداث واحد صنعتی فرآوری آن مقرون به صرفه به نظر می رسد. هدف از نگهداری قارچ این است که بتوان ارزش غذایی قارچ را برای مدت طولانی حفظ کرد. معمولاً مواد غذایی تازه طعم، بو و ارزش غذایی بالاتری نسبت به مواد غذایی نگهداری شده دارند. به روشهای نگهداری قارچ در بلند مدت، فراوری قارچ میگویند. خشک کردن، کنسرو کردن و تولید ترشی قارچ از جمله فعالیت های قابل انجام در این حوزه است.
در نتیجه دامداری در شهرستان بوئین زهرا مقدار زیادی شیر تولید می شود و در زمینه فراوری آن نیز کارخانه لبنیات وجود دارد[9] و به نظر می رسد سرمایه گذاری مجدد در این زمینه مقرون به صرفه نباشد.
کارخانه قند از دیگر صنایع غذایی شهرستان بوئین زهرا است[10] که فعالیت مجدد در زمینه راه اندزای چنین واحدی پیشنهاد نمی گردد. همچنین فرآوری جو از دیگر فعالیت هایی است که در شهرستان بوئین زهرا انجام می شود.[11]
· صنایع تبدیلی و تکمیلی
با وجود تنوع تولید محصولات کشاورزی در شهرستان بوئین زهرا، بررسیها نشان میدهد که سالانه مقداری از این محصولات در مراحل کاشت، داشت و برداشت به ضایعات تبدیل میشوند. از سوی دیگر برداشت و یا تولید بسیاری از محصولات کشاورزی در یک بازه زمانی مشخصی رخ میدهد؛ اما مصرف آنها در طی سال صورت میپذیرد؛ لذا توسعه صنایع تبدیلی در این شهرستان میتواند زمان استفاده از محصولات را افزایش دهد و از میزان ضایعات آن بکاهد. همچنین گسترش این صنایع موجب اشتغالزایی، ایجاد درآمد و جلوگیری از اتلاف و ضایع شدن محصولات در این شهرستان خواهد شد. در شهرستان بوئین زهرا فعالیت هایی در حوزه صنایع تبدیلی و تکمیلی انجام شده است اما ظرفیت های شهرستان نشان دهنده آن است که می توان سرمایه گذاری های بیشتر در این زمینه صورت گیرد.
با توجه به میزان تولیدات باغی شهرستان بوئین زهرا، سردخانه از جمله نیازهای این شهرستان است اما متاسفانه در حال حاضر واحدی در این زمینه وجود ندارد، بنابراین سرمایه گذاری در این زمینه پیشنهاد می گردد. از مهمترین مزایای استفاده از سردخانه محصولات کشاورزی می توان به جلوگیری از فساد محصول اشاره کرد. روند انواع فسادها از قبیل فساد فیزیکی، فساد شیمیایی یا تغییر رنگ محصول، فساد ناشی از وجود میکروارگانیسم ها و غیره با نگهداری در سردخانه ها به شدت کند شده و حفظ کیفیت محصول در زمان طولانی تر حاصل می گردد. از دیگر مزایای با اهمیت احداث سردخانه محصولات کشاورزی، کنترل قیمت بازار است. ذخیره کردن محصولات در سردخانه موجب می شود در ماه هایی از سال که مصرف محصولات بسیار است و فصل برداشت آن محصول خاص نیست، بازار با کمبود مواجه نشده و حباب قیمت ایجاد نگردد. در واقع با ساخت سردخانه محصولات کشاورزی تعادلی در عرضه و تقاضا ایجاد می گردد و موجب خواهد شد از افزایش بی رویه قیمت که به ضرر مصرف کننده است و از کاهش بیش از حد آن که به ضرر باغداران است جلوگیری به عمل آید؛ بنابراین نقش سردخانه های محصولات کشاورزی به عنوان حد واسط بازار و کشاورزان در این بین بسیار پر رنگ و حیاتی است.
سورتینگ و بسته بندی محصولات کشاورزی از دیگر فعالیت هایی است که می توان در این شهرستان انجام داد. در حال حاضر واحدی در زمینه انجام این فعالیت در شهرستان وجود ندارد. سورتینگ و بسته بندی از فرآیند هایی است که بر میزان صادارت تاثیر دارد. هدف از سورتینگ، دسته بندی و درجه بندی انواع محصول بر اساس سایز و کیفیت است. به طوری که بتوان محصول نهایی را به صورت یک دست و یک اندازه در بسته بندی های مختلف در بازار ارائه نمود و مشتری نهایی در طول زمان از یکنواختی خرید خود با برند مورد نظر مطمئن باشد. بسته بندی نهایی محصولات پس از عملیات سورتینگ به منظور جابجایی آسان و همچنین حفاظت از محصول نهایی سورتینگ شده صورت می گیرد. از ویژگی های بسته بندی مناسب محصولات میتوان به عدم استفاده از مواد مضر و شیمیایی در ساختار بسته بندی، سهولت فریز کردن و نگهداری در سردخانه، قابلیت حمل و نقل مناسب، پاسخگویی به نیازهای نهایی بازار به طوری که در وزن ها و بسته های مختلف که همه سلیقه ها را در بر بگیرد، اشاره کرد.
در شهرستان بوئین زهرا کشتارگاه صنعتی دام وجود دارد، بنابراین میزان مناسبی پوست دام تولید می شود و سرمایه گذاری در زمینه فراوری پوست دام گزینه شغلی مناسبی به نظر می رسد. فراوری پوست دام شامل استفاده از پوست گاو در صنعت چرم دوزی و همچنین استفاده از پشم و کرک گوسفند و بز در صنعت ریسندگی، ضمن ایجاد درآمد مناسب برای سرمایه گذار، سود خوبی را نیز نصیب دامدار میکند. لازم به ذکر است تولید کفش یکی از فعالیت های اصلی مردم بخش رامند است و چرم مورد نیاز برای این کار از خارج از شهرستان وارد می شود در صورتی که می توان این محصول در داخل شهرستان تولید کرد.
همچنین در نتیجه وجود کشتارگاه دام و طیور، میزان مناسبی گوشت قرمز و سفید تولید می شود که فرآیند بسته بندی آن ها انجام نمی شود؛ بنابراین احداث واحدهای صنعتی در زمینه بسته بندی گوشت قرمز و سفید از دیگر پیشنهادات شغلی در این حوزه است. یکی از روشهای تازه ماندن گوشت، بستهبندی مناسب است. بسته بندی باید به گونهای باشد که گوشت را در مقابل نفوذ طعم، بو، رنگ و سایر عوامل خارجی محافظت کرده و از خشک شدن و تبخیر سطحی آن جلوگیری کند. همچنین بسته بندی باید خواص حسی و ظاهری و سایر ویژگیهای گوشت را حفظ و گوشت را در برابر آلودگی های میکروبی و سایر آلودگی ها حفظ نماید.
با توجه به تولید پسته، بادام و گردو در این شهرستان احداث واحدی جهت بوجاری و بسته بندی آن ها مقرون به صرفه خواهد بود. [12] تولید کمپوست از پوست پسته نیز از دیگر پیشنهادات شغلی در این حوزه است که با توجه به تولید پسته در این شهرستان، می توان نسبت به انجام آن اقدام کرد. بوجاری گندم و جو نیز از دیگر پیشنهادات شغلی در این حوزه است. البته در حال حاضر نیز این فعالیت در این شهرستان انجام می شود اما قابلیت گسترش آن وجود دارد.[13]
در شهرستان بوئین زهرا کارخانه تولید خوراک دام و طیور وجود دارد و فعالیت بیشتر در این زمینه پیشنهاد نمی گردد. لازم به ذکر است که در صورت دقت نکردن به بازار فروش و ظرفیت شهرستان، تمام مشاغلی که در این حوزه نام برده شد با مسئله اشباع روبه رو خواهند شد؛ بنابراین در نظر گرفتن نیاز و ظرفیت شهرستان و همچنین بازار فروش در شهرستان های اطراف در زمینه راه انداری این مشاغل مهم است.
· زراعت
بخش زراعت در روند رشد و توسعه اقتصادی نقشهای متعددی بر عهده دارد که از جمله مهمترین آنها میتوان تامین مواد خام و اولیه مورد نیاز صنایع بالادستی، تامین نهادههایی مانند نیروی کار، مصرف تولیدات سایر بخشهای صنعتی از قبیل کودها و سموم شیمیایی و ماشینآلات کشاورزی، ارزآوری برای کشور و تامین مالی سایر بخشهای زیربنایی را نام برد.
گندم و جو در شهرستان بوئین زهرا به میزان زیادی تولید می شوند. این محصولات سازگاری بسیار خوبی با شرایط این شهرستان دارند و می توان نسبت به افزایش تولید آن ها اقدام کرد.
در میان محصولات کشاورزی، کشت گندم نسبت به بقیه کم دردسرتر است.گندم در بازه زمانی حدودا هشت ماهه به ثمر نشسته و به مرحله سود دهی می رسد. خرید تضمینی گندم همه ساله توسط دولت انجام می گیرد و البته خود کشاورز نیز می تواند گندم خود را به صورت آزاد به فروش برساند و درآمد خوبی کسب کند. کود شیمیایی و بذر نیز به شکل یارانهای در اختیار کشاورزان قرار می گیرد؛ بنابراین گسترش تولید گندم ارزش افزوده زیادی را به دنبال دارد.
جو از دیرباز در سبد تغذیه دام جایگاه ویژه داشته و به صورت دانه و علوفه سبز مورد استفاده قرار میگیرد. از جو برای تهیه نان و پخت سوپ نیز استفاده می شود و در تهیه غذای کودک نیز کاربرد دارد. جوشانده جو داروی خوبی برای مبتلایان به تب و کم خونی و سوء هاضمه بوده و پایین آورنده کلسترول خون است.
زعفران از دیگر محصولاتی است که در سطح کمی در این شهرستان کشت می گردد ولی با توجه به بازدهی خوب آن، می توان در زمینه توسعه کشت آن اقدام کرد. مقاومت زعفران در برابر سرما زیاد است و به آب کمی نیاز دارد. زعفران به علت داشتن رنگ زیبا، عطر و طعم بسیار مطبوع، در صنایع غذایی کاربرد دارد. دمنوش زعفران آرام بخش بوده و استرس و نگرانی را برطرف می کند. کسب و کار کشت زعفران به علت خاصیت ضد سرطانی این گیاه اهمیت دو چندان پیدا می کند. ایران اولین کشور تولیدکننده زعفران در جهان است که قریب به 90 درصد از زعفران جهان را تأمین می کند. مصرف زعفران در کشور بالا است و با کشت زعفران نه تنها می توان نیاز منطقه زیرکشت را تامین کرد بلکه می توان در سراسر کشور نیز محصول تولیدی را به فروش رساند.
کشت گیاهان دارویی از دیگر پتانسیل های شهرشتان بوئین زهراست که در حال حاضر انجام نمی شود اما بررسی های انجام شده نشان می دهد که می توان در زمینه کشت گیاهان دارویی اقدام کرد.[14] البته گیاهان خودرویی مانند خاکشیر، اسطوخودوس، گل گاوزبان، کنگر و… به صورت خودرو در شهرستان وجود دارند.[15] تقاضای مصرف گیاهان دارویی به علت روی گردانی از داروهای شیمیایی و یا حتی استفاده برخی از این محصولات در تولیدات کارخانههای بزرگ دارویی همواره رو به افزایش است. از این گیاهان نه تنها برای درمان بیماریها بلکه در صنایع کنسروسازی، نوشابه سازی، عطرسازی و غذایی نیز استفاده میشود.
چغندرقند از دیگر محصولاتی است که در این شهرستان کشت می شود و بازدهی خوبی نیز دارد. با توجه به مزایای حاصل از تولید این محصول و وجود ظرفیت لازم برای توسعه کشت آن، می توان در زمینه افزایش تولید آن اقدام کرد. همچنین وجود کارخانه قند در شهرستان آبیک که در مجاورت بوئین زهرا قرار دارد باعث می شود تا دغدغه خاصی در زمینه فروش محصول تولیدی وجود نداشته باشد. کشت چغندرقند علاوه بر این که از نظر اقتصادی بسیار سودآور است، می تواند در اصلاح خاک و کنترل علف های هرز نیز مؤثر باشد، همچنین به راحتی می توان این گیاه را در تناوب با گیاهان دیگر قرار داد. به دلیل سازگاری زیاد این گیاه با شرایط مختلف آب و هوایی و خاکی، در اکثر نقاط می توان آن را کشت کرد. این گیاه با ریشه های عمیق خود نفوذپذیری خاک را افزایش داده و خاک مناسبی را برای کشت های بعدی آماده می کند. همچنین از چغندرقند علاوه بر قند محصولات دیگری مثل برگ چغندر و تفاله مخلوط با ملاس (بعد از برداشت قند در کارخانه) نیز به دست می آید که می تواند مورد تغذیه دام قرار گیرد. لازم به ذکر است که کشت چغندرقند به آب زیادی نیاز دارد و برای شروع این کسبوکار باید این نکته را در نظر گرفت.
پتانسیل کشت چغندرلبویی نیز در شهرستان وجود دارد و این محصول در شهرستان کشت شده است و فعالیت در زمینه توسعه پرورش آن پیشنهاد می گردد و در اولویت های بعدی مزیت های شغلی این حوزه قرار می گیرد.
در این شهرستان دانه های روغنی همچون کلزا و ذرت نیز کشت می شوند و می توان در زمینه گسترش سطح کشت آن ها سرمایه گذاری کرد. البته بررسی های انجام شده نشان می دهد کشت ذرت در اولویت های بعدی مزیت های شغلی این حوزه قرار می گیرد. کشت کلزا باعث از بین رفتن چرخه زندگی آفات، بیماری ها و علف های هرز گردیده و با کاهش جمعیت آنها موجب صرفه جویی در مصرف سموم و کاهش آلودگی های زیست محیطی می گردد. با توجه به آنکه زمان کشت کلزا در فصل پاییز است، نیاز گیاه به آب کم میباشد و با استفاده از نزولات جوی می توان به کشت آن اقدام نمود. کلزا با تولید مقادیر قابل توجهی علوفه می تواند در تغذیه دام های منطقه نقش موثری داشته باشد. همچنین برگرداندن بقایای کلزا به خاک باعث افزایش حاصلخیزی خاک و بهبود ساختمان خاک خواهد شد. کشت کلزا به عنوان یک دانه روغنی بسیار مهم در تولید محصولات حوزه صنایع غذایی و یا تولید انواع نهادههای خوراکی دام و طیور متداول است. روغن کلزا از جمله مشتقات این گیاه است که امروزه به دلیل سالم بودن و داشتن کمترین کلسترول و اسیدهای چرب اشباع شده مورد استقبال قرار گرفته است. تحقیقات دانشمندان نشان میدهد که دانه کلزا 40-30 درصد روغن و کنجاله آن نیز 50-40 درصد پروتئین دارد.
ذرت که در دو نوع علوفهای و دانهای کشت میشود (هر دو نوع دانه ای و علوفه ای در شهرستان کشت می شوند و ذرت علوفه ای مقدار تولید بسیار بیشتری دارد)، در برابر خشکی مقاوم است و میزان ثمردهی آن در هکتار بالا میباشد. دولت برای تشویق به کشت این گیاه، اقدام به خرید تضمینی ذرت از کشاورزان می کند. روغن ذرت، کنسرو بلال و دانه ذرت به مصارف انسانی می رسد و همچنین دانه ذرت در مرغداری ها و علوفه تر، خشک، سیلو شده و کنجاله دانه ذرت نیز در دامداری ها استفاده می شود. کاکل ذرت نیز در داروسازی به کار می رود و از ساقه و برگ ذرت نیز در صنایع کاغذ، مقوا سازی و تولید کاغذ دیواری استفاده می کنند.
علوفه های دامی دیگر مانند یونجه نیز در شهرستان بوئین زهرا به به میزان زیاد کشت می گردد و پتانسیل کافی در زمینه توسعه تولید آن وجود دارد. در میان گیاهان علوفه ای، یونجه به دلیل ارزش غذایی بالا و عملکرد خوب آن از اهمیت خاصی برخوردار است. همچنین یونجه به علت وجود باکتریهای ریزوبیوم در ریشه های خود قادر به تثبیت ازت هوا بوده و به این طریق باعث باروری خاک می شود. از طرف دیگر یونجه گیاهی چندساله است و تا چند سال می توان آن را برداشت کرد؛ بنابراین توسعه این کشت توجیه اقتصادی داشته و امکان تامین بخشی از علوفه مورد نیاز دام، فراهم میشود که علاوه بر ایجاد اشتغال مولد و حصول درآمد مناسب برای زارعین، در استفاده بهینه از ظرفیت های پرورش دام نیز موثر خواهد بود و نیاز شهرستان برای وارد کردن نهاده های مورد نیاز دام از سایر مناطق را برطرف خواهد کرد.
حبوباتی همچون نخود نیز به میزان کم در شهرستان بوئین زهرا کشت می شوند که می توان در زمینه توسعه کشت آن فعالیت کرد. نخود گیاهی است که به آب و هوای سرد نیاز دارد و دارای دو تیپ زمستانه و تابستانه است. نخود به علت دارا بودن اسید های آمینه مختلف، ویتامین ها و مواد معدنی غذای بسیار خوبی است. همچنین از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است و خواص بی شماری دارد. روشن شدن پوست صورت، درمان عفونت های قارچی و تقویت رشد مو نمونه هایی از خواص نخود است.
· شیلات
شیلات از حوزه های شغلی سوددهی است که ظرفیت بسیار خوبی در کشور ما برای آن وجود دارد و اگر از این ظرفیت های شیلاتی استفاده شود ارزآوری بسیار خوبی برای کشور ایجاد خواهد شد. در شهرستان بوئین زهرا فعالیت های بسیار خوبی در زمینه پرورش ماهی انجام شده است که با توجه به ظرفیت های شهرستان می توان در زمینه توسعه این فعالیت ها اقدام کرد. ماهی های پرورشی در این شهرستان از نوع ماهیان سردابی مانند قزل آلا و ماهیان گرمابی مانند کپور می باشد و قابلیت توسعه پرورش تمام ماهیان نام برده شده در این شهرستان وجود دارد اما با در نظر گرفتن بازار فروش موجود برای این نوع ماهی ها در داخل کشور و بررسی های انجام شده، پرورش ماهی قزل آلا از مزیت بالاتری برخوردار است.
ماهیان سردآبی در محدوده دمایی 18-12 درجه سانتیگراد بهترین رشد را دارند. ماهی قزل آلا یکی از معروف ترین گونه های ماهیان سردآبی است. قزل آلا یکی از منابع خوب آهن است؛ بنابراین نقش مهمی در پیشگیری از کم خونی ناشی از فقر آهن بر عهده دارد. نتایج مطالعات نشان می دهند که امگا ۳ موجود در ماهی قزل آلا می تواند فشار خون و ضربان قلب را در بیماران صرع تنظیم کرده و از تعداد تشنج های آن به طور قابل توجهی بکاهد؛ بنابراین این نوع ماهی با توجه به قیمت و طعم مناسب طرفداران زیادی در بین مردم دارد؛ لذا راه اندازی پرورش آن، علاوه بر ایجاد اشتغال پایدار، سوددهی خوبی را به همراه خواهد داشت.
ماهیان گرمابی در محدوده دمایی 27-20 درجه سانتیگراد بهترین رشد را دارند. بزرگترین خانواده ماهیان آب شیرین، کپورماهیان هستند. این ماهی در مقایسه با سایر گونههای پرورشی در آبهای گرم و معتدل، ارزشمندترین ماهی از لحاظ اقتصادی است و نیز ارزشهای تغذیهای فراوانی دارد؛ ازاینرو آموزش توسعه پرورش این ماهی میتواند در راستای تأمین غذای جمعیت کشور و نیز افزایش سطح معیشتی مردم مؤثر باشد.
یکی از شیوه های مناسب برای پرورش ماهی که باعث صرفه جویی در مصرف آب می شود، استفاده از استخرهای کشاورزی دو منظوره است. به این صورت که در استخر، ماهی پرورش می یابد و بعد از برداشت ماهی، آب استخر به سوی زمین های کشاورزی روانه می شود. با این کار هم در مصرف آب صرفه جویی می شود و هم فضولات ماهی به عنوان کود برای محصولات کشاورزی استفاده می شوند.
· صنعت
مشاغل صنعتی از مهم ترین عوامل توسعه اقتصادی هر کشور است؛ اما در کشور ما آن گونه که باید به آن توجه نشده است و لازم است از پتانسیل های هر شهرستان در این حوزه برای پیشرفت اقتصادی کشور استفاده شود. در شهرستان بوئین زهرا تعدادی واحد صنعتی در زمینه های مختلف وجود دارد اما پتانسیل های شهرستان نشان دهنده این موضوع است که همچنان برای ایجاد واحدهای صنعتی جدید ظرفیت وجود دارد.
تولید کفش یکی از فعالیت های اصلی مردم بخش رامند در شهرستان بوئین زهراست، اما در میان انجام این فعالیت، کمبود تولیدی برای کفش بچه گانه احساس می شود و فعالیت بیشتر در این زمینه از جمله پیشنهادات شغلی در این حوزه است.[16] همچنین تولید زیره کفش با توجه به نیاز شهرستان به این کالا، گزینه شغلی خوبی خواهد بود.[17]
در زمینه تولید کفش، افرادی هستند که با چرم مصنوعی کار می کنند و این نوع چرم از تهران وارد می شود. احداث کارخانه ای جهت تولید چرم مصنوعی می تواند این نیاز شهرستان را رفع کند و سوددهی خوبی را برای سرمایه گذاران به همراه داشته باشد. البته این فعالیت در اولویت های بعدی مزیت های شغلی این حوزه قرار می گیرد.
تولید لوازم خانگی، قطعات خودرو و ادوات کشاورزی از دیگر پیشنهادات شغلی در این حوزه هستند که قابلیت انجام دارند.[18] که البته در این بین تولید ادوات کشاورزی از مزیت بالاتری برخوردار است.
با توجه به تولید محصولات کشاورزی در شهرستان، نیاز به کارتن و سبد جهت بسته بندی آن ها و واردات این کالاها به شهرستان[19]، سرمایه گذاری در زمینه احداث واحدی صنعتی جهت تولید کارتن و سبد پیشنهاد می گردد.[20] در حال حاضر واحد تولید کارتن و سبد در شهرستان وجود دارد ولی باز هم در این زمینه ظرفیت وجود دارد و می توان بازار فروش های خارج از شهرستان را نیز در این حوزه در نظر گرفت.
صنایع فعال شهرستان عبارتند از: کارخانه های آپادانا سرا، آریان پولاد، شیشه لیا، کارخانه هپون برک، البرز بهسم، شمش و روی، مواد شوینده، تولید سیمان، گچ و آهک، کود و سموم شیمیایی، کارتن سازی، سبدسازی، پلاستیک سازی، آب معدنی، آجر، سفال، چینی، تیرچه و بلوک و قطعات خودرو.[21]
· طیور
پرورش طیور یکی از مشاغل سخت و پرکاری است که به دلیل نیاز جامعه به منابع غذایی، از اهمیت بالایی برخوردار است و سود سرشاری دارد. شهرستان بوئین زهرا استعداد خوبی در زمینه پرورش انواع طیور دارد. شترمرغ از جمله طیوری است که در این شهرستان پرورش می یابد و قابلیت سرمایه گذاری در زمینه توسعه پرورش آن وجود داد. شترمرغ در گروه پرندگان طبقه بندی شده و گوشت آن جزء گوشتهای قرمز محسوب میشود که نسبت به دیگر گوشتهای قرمز کم چربتر و سالمتر است به طوری که ۹۰ درصد آن قابلیت هضم داشته و بعد از گوشت ماهی در رتبه دوم قرار دارد. پوست این پرنده از بهترین نوع چرم بوده و مقاومتش 3 برابر چرم گاو است و ظرافت خاصی دارد و در تولید کیف و کفش با قیمت بالا به کار می رود. علاوه بر آن، از پر و تخم شترمرغ، ناخن و قرنیه چشم آن برای مصارف صنعتی، دارویی، زینتی و نیز تولید نخ بخیه استفاده می شود. همچنین با استفاده از پوکه تخم این پرنده در زمینه صنایع دستی و خلق آثار هنری، می توان اشتغال زایی کرد.
مرغ از دیگر طیوری است که توجه خوبی نسبت به پرورش آن شده است. در این شهرستان مرغداری های صنعتی در زمینه پرورش مرغ تخم گذار و گوشتی وجود دارند و می توان نسبت به توسعه آن ها اقدام کرد. البته در زمینه توسعه پرورش این دو پرنده و همچنین سایر طیور باید بازار فروش را در نظر گرفت.
گوشت مرغ به سبب مزیتهای فراوانی که دارد به عنوان منابع تامین پروتئین می تواند مطرح و نیاز عمومی منطقه و کشور را در این زمینه مرتفع نماید. ارزش غذایی بالای گوشت طیور، کم بودن افت پس از کشتار، سالم و بهداشتی بودن گوشت طیور، قابلیت هضم و جذب بالا، سرعت رشد سریع، صرفه جویی در جایگاه و زمین و برگشت سریع سرمایه از فواید پرورش مرغ گوشتی است.
پرورش مرغ تخمگذار علاوه بر اینکه به تامین منابع غذایی طبیعی و رونق تولید کمک می کند نقش بهسزایی در امر اشتغالزایی، بهبود وضع اقتصادی و خودکفایی در تولید محصول ارگانیک و طبیعی ایفا میکند. در صورتی که شخص بخواهد مشغول به پرورش مرغ تخمگذار به صورت محدود شود نیاز به تکنولوژی پرهزینهای ندارد و با بهره گیری از امکانات کم و موجود در روستا یا محل زندگی خود می تواند شرایط اجرای طرح را فراهم کند. پرورش مرغ تخمگذار به صورت صنعتی و با تمام تجهیزات مدرن میتواند در صورت پیدا کردن بازار مناسب، سالیانه حدود 20 تا 30 درصد سودآوری داشته باشد که رقم مناسبی است. همچنین پیدا کردن بازار فروش با حاشیه سود بالا از امور مهم در مورد این کسب و کار است که با تبلیغات مناسب مخصوصا در فضای مجازی امکان پذیر است.
در شهرستان بوئین زهرا پرورش مرغ مادر نیز انجام می شود و فرآیند تولید جوجه صورت می گیرد. در صورت تامین بازار فروش برای جوجه های تولیدی، در این زمینه نیز می توان سرمایه گذاری کرد.
بوقلمون، بلدرچین و کبک از دیگر طیوری هستند که در شهرستان بوئین زهرا پرورش می یابند و قابلیت خوبی برای توسعه پرورش آن ها در شهرستان وجود دارد اما بررسی های انجام شده نشان می دهد پرورش بوقلمون از مزیت بالاتری برخوردار است.
گوشت بوقلمون دارای خواص غذایی ویژه ای است و محدودیت مصرف خاصی نیز ندارد؛ بنابراین می تواند جایگزین مناسبی برای گوشت قرمز علی الخصوص در بیمارانی که مصرف گوشت قرمز برای آنها با محدودیت هایی همراه است، مطرح گردد. از دیگر امتیازات گوشت بوقلمون وجود هر دو نوع گوشت سفید و قرمز در یک لاشه است. گوشت سفید 65 درصد و گوشت قرمز 35 درصد از وزن یک لاشه 8 کیلوگرمی را تشکیل می دهد. تولید بوقلمون گوشتی به دلیل به صرفه بودن تولید، در دسترس بودن نهادههای مصرفی بوقلمون، نیاز بازار داخلی و نیز امکان انجام صادرات به کشورهای منطقه حائز اهمیت است.
بلدرچین پرنده ای با جثه کوچک است که در برابر بسیاری از بیماری ها مقاوم است. پرورش بلدرچین به دلیل هزینه های جاری پایین، اشباع نبودن بازار فروش، کوتاه بودن دوره پرورش (40 روز) و عدم پرورش انحصاری توسط شرکت های بزرگ دارای مزیت است. محصولات این پرنده شامل گوشت، تخم بلدرچین و کود است. گوشت و تخم این پرنده دارای ارزش غذایی و دارویی و همچنین سرشار از پروتئین است.
کبک پرندهای است وحشی، که در کوهستانها زندگی میکند و از قدرت پرواز کمی برخوردار است. محصولات کبک نسبت به دیگر طیور به دلیل طعم و کیفیت مناسب و قیمت بیشتر، مشتریان خاص خود را دارد. از جهت دیگر به دلیل مقاومت نسبتاً بالای این پرنده در مقابل بیماریها، تلفات آن نسبت به دیگر پرندگان کمتر است. با پرورش کبک بهصورت صنعتی میتوان بخشی از نیاز کشور در حوزه گوشت را تأمین کرد و از میزان واردات به داخل کشور کاست. همچنین میتوان به بازار جوجه و تخم کبک اشاره نمود که قابلیت تولید و عرضه را دارد.
· خدمات
تنوع در حوزه مشاغل خدماتی بسیار زیاد است و حرفه های زیادی را در برمی گیرد که میزان سودآوری حرفه ها با توجه به نیاز و ظرفیت منطقه با یکدیگر تفاوت هایی دارد. برای مثال گردشگری از فعالیت هایی است که با سودآوری بسیاری همراه است و در بوئین زهرا نیز ظرفیت های مناسبی برای سرمایه گذاری در زمینه گردشگری وجود دارد.
شهرستان بوئین زهرا یکی از کهنترین سرزمین های تاریخ ایران است که آثار طبیعی، تاریخی و باستانی بی شماری را در خود جای داده که می توانند بعنوان یکی از جاذبه های گردشگری مورد توجه قرار گیرند، ولی متاسفانه اقداماتی که شایستۀ این ظرفیت عظیم باشد تاکنون صورت نگرفته است.
منطقه حفاظت شده دانسفهان، پل اروان، روستای چلمبر، روستای خیارج، روستای شاخدار، بوستان امام علی، برج های خرقان و آب گرم ارشیا برخی از جاذبه های گردشگری این شهرستان هستند که با ایجاد امکانات مربوط به گردشگری مانند مجتمع خدماتی رفاهی،[22] اقامتگاه بومگردی و رستوران های بومی و تبلیغات صحیح می توان گردشگر بیشتری را به این شهرستان جذب کرد.
اقامتگاه بوم گردی فرصت مناسبی است تا مسافران ضمن گردشگری در هر منطقه و بازدید از جاذبه های توریستی، حس ایرانی زیستن به سبک سنتی را تجربه کنند. همچنین طبخ غذاهای محلی در برخی اقامتگاه ها، مصداق دیگری از مهمان نوازی ایرانی است. با توجه به اینکه علاقه مردم به سمت بازدید و اقامت در این مناطق بیشتر شده است، گسترش این اماکن توجیه اقتصادی دارد.
رستورانهای بومی، مکانهایی با فضای سنتی و متناسب با آداب و رسوم هر منطقه است که در آنها بیشتر به جای استفاده از میز و صندلیهای مدرن از تخت یا سایر وسایل سنتی استفاده و علاوه بر سرو غذاهای محلی، ترشیجات خانگی و نوشیدنیهایی مانند چای و قهوه نیز عرضه میشود. رستوران بومی جزء مهمترین نمادهای فرهنگی محسوب میشود و می تواند در خانه های قدیمی موجود در هر منطقه اجرا شود. بسیاری از گردشگران و توریست های غذایی برای امتحان کردن غذاهای مختلف به سفر می روند و این مسئله برای مناطق مختلف قابل استفاده و بهره برداری است؛ بنابراین ایجاد رستوران بومی نیز از کسب و کارهای زود بازده است؛ زیرا هم تمایل مردم به سمت سرو غذاهای محلی بیشتر شده و هم معاملات این کسب و کار به صورت نقدی انجام میشود.
احداث شهربازی نیز از دیگر فعالیتهایی است که انجام آن در شهرستان مزیت اقتصادی دارد.[23] جذب گردشگر برای شهرستان، ایجاد درآمد بسیار خوب برای سرمایه گذاران، ایجاد فرصت شغلی و ایجاد محیطی شاد و پرانرژی برای کودکان و بزرگسالان از جمله مزایای تاسیس شهربازی هستند.
· صنایع دستی
تولید صنایع دستی از گذشته تا به امروز یکی از راه های مهم کسب درآمد در کشور ما بوده است که متاسفانه اخیرا به علل مختلفی، بازار فروش آن دچار مشکل شده است و می توان با استفاده از طرح های به روز و مشتری پسند، بازار فروش این صنایع را حداقل در داخل کشور تقویت کرد.
در شهرستان بوئین زهرا نیز انواعی از صنایع دستی تولید می شود که می توان در زمینه توسعه آن ها اقدام و علاوه بر درآمدزایی، اشتغالزایی مناسبی نیز برای اهالی شهرستان داشت.
قالی بافی از جمله صنایع دستی شهرستان بوئین زهراست که می توان در زمینه توسعه انجام آن سرمایه گذاری کرد. البته بازاریابی صحیح در رابطه با این صنعت دستی و همچنین سایر صنایع دستی از جمله شروط موفقیت در این حوزه است. قالی بافی از مشاغل خانگی پردرآمدی است که تسهیلات خوبی به آن تعلق می گیرد. بسیاری از زنان خانه دار این هنر را یک فرصت شغلی مناسب می دانند چون در کنار کارهای روزمره می توانند به این کار بپردازند و درآمد خوبی کسب کنند. از آن جایی که قالی انواع مختلفی دارد می توان با آموختن دانش آن، محصولات متنوع و متناسب با ذوق و سلیقه افراد تولید و به بازار عرضه کرد. همچنین با تولید فرش با کیفیت می توان به صادرات در این زمینه فکر کرد. این کسب و کار را می توان در فضای کوچک و با سرمایه اولیه کم راه انداخت و با فروش محصول و افزایش مشتری، این کار را گسترش داد و زمینه اشتغال بسیاری از جوانان را فراهم کرد.
گلیم بافی از دیگر صنایع دستی این شهرستان است که قابلیت گسترش آن وجود دارد. گلیم به عنوان یکی از قدیمی ترین دست بافت های بشر، از شاخه های قالیبافی است و در آن از طرح های مختلف محلی استفاده می شود. هر چند در گذشته گلیم به عنوان یک زیرانداز شناخته و بافته می شد اما امروزه با توجه به زیبایی نقوش و کیفیت بافتی که دارد از آن در هنرهای تلفیقی همچون روکش های مبلمان ، دوخت کیف های چرمی، وسایل تزیینی و غیره استفاده های بسیاری می شود.
کیف دوزی و چرم دوزی از دیگر فعالیت هایی است که در این شهرستان انجام می شود و می توان در زمینه توسعه آن ها اقدام کرد. با تولید محصولات متنوع در زمینه انجام این مشاغل می توان بازارفروش بهتری را برای کالاهای تولیدی فراهم کرد. همچنین اخیرا تولید کفش به صورت دست دوز نیز در حال انجام است. گسترش این فعالیت نیز می تواند درآمدزایی خوبی برای علاقه مندان به این حرفه داشته باشد. جاجیم بافی و گلدوزی از دیگر صنایع دستی این شهرستان هستند که فعالیت در زمینه توسعه آن ها پیشنهاد می گردد.
جاجیم بافی در عین ظرافت و زیبایی و دقتی که باید صرف آن شود، سنتی ترین روش بافندگی را مجسم می کند و ابزار مورد نیاز آن از ساده ترین وسایل است. جاجیم نیز در برخی از نقاط کشور همچنان طرفداران خود را حفظ کرده است و توسعه جاجیم بافی درصورت تامین بازار فروش سودآوری خوبی دارد.
در انتهای تحلیل یک لیست مزیتسنجی 57 تایی در جدول زیر ارائه شده است. این جدول مشاغل فوق را در کنار هم نشان میدهد.
کشاورزی | صنایع | خدمات | ||||||||||
ردیف | زراعت | باغداری | دامداری | طیور | شیلات | صنایع تبدیلی و تکمیلی | صنایع دستی | صنایع غذایی | صنعت | خدمات | ||
1 | کشت گندم (1) | احداث باغ پسته (1) | پرورش گوسفند شال (1) | پرورش شترمرغ (1) | پرورش ماهی قزل آلا (1) | احداث سردخانه (1) | قالی بافی (1) | تولید کیک، کلوچه، بیسکوییت (1) | تولید کفش بچگانه (1) | احداث مجتمع خدماتی و رفاهی (1) | ||
2 | کشت جو (1) | احداث باغ گردو (1) | پرورش گوسفند فشندی (1) | پرورش مرغ گوشتی (1) | پرورش ماهی کپور (2) | سورتینگ و بسته بندی محصولات کشاورزی (1) | گلیم بافی (2) | تولید رشته آشی و پلویی (1) | تولید زیره کفش (1) | احداث اقامتگاه بومگردی (1) | ||
3 | کشت کلزا (1) | احداث باغ بادام (1) | پرورش گوسفند مغانی (1) | پرورش مرغ تخم گذار (1) | فرآوری پوست دام (1) | کیف دوزی (2) | فرآوری گوجه فرنگی (1) | تولید ادوات کشاورزی (1) | احداث رستوران بومی (1) | |||
4 | کشت گیاهان دارویی (1) | احداث باغ انگور (1) | پرورش گوسفند بومی (1) | پرورش مرغ مادر (1) | بسته بندی گوشت قرمز (1) | چرم دوزی (2) | فرآوری و بسته بندی پسته (1) | احداث کارخانه تولید چرم مصنوعی (2) | احداث شهربازی (2) | |||
5 | کشت چغندرقند (1) | کاشت گل محمدی (1) | پرورش گاو هلشتاین (2) | پرورش بوقلمون (2) | بسته بندی گوشت مرغ (1) | تولید کفش دست دوز (2) | تولید خیارشور (1) | تولید لوازم خانگی (2) | ||||
6 | کشت زعفران (1) | احداث باغ هلو (1) | پرورش گاو سمینتال (2) | پرورش بلدرچین (3) | بوجاری و بسته بندی پسته، گردو و بادام (2) | جاجیم بافی (3) | فرآوری انگور (1) | تولید قطعات خودرو (2) | ||||
7 | کشت ذرت (2) | احداث باغ شلیل (1) | پرورش بز بومی (3) | پرورش کبک (3) | تهیه کمپوست از پوست پسته (2) | گلدوزی (3) | تولید آبغوره (2) | |||||
8 | کشت یونجه (2) | احداث باغ زردآلو (1) | پرورش بز افغانی (3) | بوجاری گندم و جو (3) | تولید نان صنعتی (2) | |||||||
9 | کشت نخود (2) | احداث گلخانه تولید خیار، گوجه و فلفل (1) | زنبورداری (3) | تولید چیپس میوه و میوه خشک (2) | ||||||||
10 | کشت چغندر لبویی (3) | احداث گلخانه تولید سبزی (1) | پرورش گاو بومی (4) | تولید کمپوت، مربا و لواشک (2) | ||||||||
11 | احداث گلخانه پرورش گل های زینتی (2) | تولید سوسیس و کالباس (2) | ||||||||||
12 | احداث گلخانه تولید آلوئه ورا (2) | فرآوری و بسته بندی گیاهان دارویی (2) | ||||||||||
13 | کاشت گوجه (2) | فرآوری قارچ (3) | ||||||||||
14 | کاشت خیار (2) | فرآوری هندوانه (3) | ||||||||||
15 | کاشت سبزی (2) | |||||||||||
16 | احداث باغ گلابی (2) | |||||||||||
17 | کاشت بادام زمینی (2) | |||||||||||
18 | پرورش قارچ (3) | |||||||||||
19 | کاشت هویج (3) | |||||||||||
20 | کاشت هندوانه (3) | |||||||||||
21 | کاشت خربزه (3) | |||||||||||
22 | احداث باغ گیلاس (4) |
مشاغل | مزیت |
پرورش گوسفند شال | 1 |
احداث باغ انگور | 2 |
پرروش گوسفند فشندی و مغانی | 3 |
پرورش گوسفند بومی | 4 |
احداث باغ پسته | 5 |
احداث باغ بادام | 6 |
پرورش گاو هلشتاین | 7 |
پرورش گاو سمینتال | 8 |
کاشت گل محمدی | 9 |
احداث سردخانه | 10 |
احداث گلخانه تولید خیار، گوجه و فلفل | 11 |
کشت گیاهان دارویی | 12 |
کشت زعفران | 13 |
احداث باغ گردو | 14 |
فرآوری گوجه فرنگی | 15 |
فرآوری انگور | 16 |
احداث گلخانه تولید سبزی | 17 |
سورتینگ و بسته بندی محصولات کشاورزی | 18 |
فرآوری و بسته بندی پسته | 19 |
احداث باغ هلو و شلیل | 20 |
تولید خیارشور | 21 |
احداث گلخانه تولید گل های زینتی | 22 |
احداث گلخانه تولید آلوئه ورا | 23 |
کشت گندم و جو | 24 |
کشت چغندرقند | 25 |
پرورش بز بومی و افغانی | 26 |
فرآوری پوست دام | 27 |
تولید کیک، کلوچه و بیسکوییت | 28 |
تولید رشته آشی و پلویی | 29 |
تولید آبغوره | 30 |
پرورش ماهی قزل آلا | 31 |
کشت یونجه | 32 |
کشت ذرت | 33 |
تولید کفش بچگانه | 34 |
تولید زیره کفش | 35 |
تولید ادوات کشاورزی | 36 |
پرورش مرغ گوشتی و تخم گذار | 37 |
پرورش شترمرغ | 38 |
تولید جوجه | 39 |
احداث باغ گلابی | 40 |
کاشت بادام زمینی | 41 |
کاشت گوجه | 42 |
کاشت خیار | 43 |
کاشت سبزی | 44 |
زنبورداری | 45 |
کشت نخود | 46 |
تولید سوسیس و کالباس | 47 |
فرآوری و بسته بندی گیاهان دارویی | 48 |
پرروش بوقلمون | 49 |
بسته بندی گوشت قرمز | 50 |
بسته بندی گوشت مرغ | 51 |
پرورش بلدرچین | 52 |
احداث مجتمع خدماتی و رفاهی | 53 |
تولید چیپس میوه و میوه خشک | 54 |
قالی بافی | 55 |
گلیم بافی | 56 |
تولید کفش دست دوز | 57 |
منابع
1.دانشنامه آزاد ویکی پدیا [ www.wikipedia.org ]
2.ایرانگردی ، گردشگردی [ www.iran-travel.blogfa.com ]
3.پایگاه خبری ایران پارتو [ www.iranparto.com ]
4.خبرگزاری شبستان [ www.shabestan.ir ]
5.اداره ثبت احوال شهرستان بویین زهرا[ www.boinzahra.qazvin-nocr.ir ]
6. تابناک [ www.tabnak.ir]
6. میدون [ meidoun.ir ]